Ustawa o własności lokali z dnia 24 czerwca 1994 roku (Dz. U. z 2020 r. poz. 532, t.j.) reguluje kwestie związane z własnością lokali mieszkalnych i użytkowych w Polsce. Głównym celem tej ustawy jest określenie zasad, na jakich odbywa się ustanawianie, zarządzanie oraz funkcjonowanie odrębnej własności lokali w budynkach wielolokalowych.
Najważniejsze zagadnienia regulowane przez ustawę:
- Ustanowienie odrębnej własności lokalu:
- Ustawa określa, w jaki sposób można ustanowić odrębną własność lokalu, czyli prawo do posiadania, użytkowania i dysponowania lokalem (np. mieszkaniem) w budynku wielolokalowym.
- Własność lokalu może być ustanowiona w drodze umowy, orzeczenia sądowego, aktu notarialnego lub decyzji administracyjnej.
- Własność części wspólnych:
- Z właścicielstwem lokalu związany jest udział w częściach wspólnych nieruchomości, które są wspólne dla wszystkich właścicieli lokali. Są to np. klatki schodowe, dach, fundamenty, elewacje, instalacje techniczne.
- Ustawa reguluje zasady korzystania z tych części oraz podział obowiązków między właścicielami.
- Zarząd nieruchomością wspólną:
- Ustawa określa zasady zarządzania nieruchomością wspólną. W przypadku większych wspólnot mieszkaniowych (co najmniej 7 lokali) konieczne jest utworzenie wspólnoty mieszkaniowej, która decyduje o sprawach wspólnych.
- Zarząd nieruchomością może być powierzony zarządcy lub prowadzony bezpośrednio przez właścicieli lokali.
- Obowiązki właścicieli lokali:
- Każdy właściciel lokalu jest zobowiązany do ponoszenia kosztów utrzymania nieruchomości wspólnej, proporcjonalnie do swojego udziału w tych częściach. Dotyczy to m.in. kosztów remontów, konserwacji, bieżących napraw oraz mediów.
- Właściciel ma również obowiązek dbać o swój lokal i nie może naruszać praw innych współwłaścicieli nieruchomości.
- Zgromadzenie właścicieli lokali:
- Wspólnota mieszkaniowa podejmuje decyzje dotyczące zarządzania nieruchomością wspólną poprzez zgromadzenie właścicieli. Ustawa określa zasady zwoływania i podejmowania uchwał, które muszą być zgodne z interesem wszystkich właścicieli.
- Zasady finansowania:
- Ustawa przewiduje, że właściciele lokali są zobowiązani do tworzenia funduszu remontowego oraz ponoszenia kosztów utrzymania nieruchomości, proporcjonalnie do wielkości ich udziałów.
- Zmiany i przekształcenia:
- Ustawa określa procedury związane z przekształceniami nieruchomości, np. podziałem lokalu, zmianą sposobu użytkowania lokali, czy też połączeniem lokali.
Celem ustawy jest więc uregulowanie stosunków prawnych między właścicielami lokali, zapewnienie sprawiedliwego podziału kosztów związanych z utrzymaniem nieruchomości oraz wprowadzenie jasnych zasad dotyczących zarządzania nieruchomościami wspólnymi.
